මංගලාරාමයේ හාමුදුරුවන්ගේ ක්‍රියාකලාපය ගැන අදහස් පළ කරනවද නොකරනවද යන්න මීට පෙර අවස්ථා ගණනාවකදීම දෙගෙඩියාවක් ඇති වුවද එන්න එන්නම එය උත්සන්න වන තත්වයක් තිබෙන නිසා ඒ පිලිබඳ යමක් කිව යුතුයි. උන්වහන්සේ ගිහියෙකුවත් නොහැසිරෙන එබදු හැසිරීමක් පෙන්නුම් කරන්නේ සමහර විට ඒ සෑම අවස්ථාවකම ජාතියේ නාමයෙන් සිංහල බෞද්ධයන් විසින්ම උන් වහන්සේට දෘෂ්ටිවාදී ආවරණයක් දෙන නිසා විය හැකියි. දිගින් දිගටම උන්වහන්සේ දැන් එය අමුත්තක් නොවන හුරුපුරුද්දක් වන තරමට සාමාන්‍යකරණය කරගෙන තිබීම සමස්තයක් ලෙස ලාංකික භික්ෂු ප්‍රතිරූපයම අභියෝගයට ලක්කරන්නක් නිසා එයට සාධාරණ විවේචනයක් එල්ල කළයුතුව තිබෙනවා. මොකද උන්වහන්සේගේ චර්යාවේ ස්වරුපය පිලිබඳ උන්වන්සේ යළි සිතා බැලීමක් නැත්තේ ඒ ඕනෑම තැනක දී ජාතිය වෙනුවෙන් කරන සේවයක් සේ සලකා ජාතිකවාදී කදවුරෙන්ම ආරක්ෂා කරන නිසා විය යුතුයි.නමුත් වරක් දෙවරක් නොව සීමාව ඉක්මවා මේ හැසිරීම පුරුද්දකට ගත්තොත් මෙතෙක් තමන්ව මතවාදීව ආරක්ෂා කළ බෞද්ධයින්ම ඊට එරෙහි වීමට ඉඩ තිබෙන බව උන්වහන්සේ තේරුම් ගත යුතුයි.
මඩකලපුවේ ඇති එකම බෞද්ධ විහාරස්ථානය උන්වහන්සේ නිසා ආරක්ෂා වෙන බවත්, එහි සිටින සීමිත සිංහල පවුල් කිහිපයේ එකම හඬ උන්වහන්සේ බවත් ඇත්ත. ඔවුන්ද, නැගනහිර බෞද්ධ උරුමයද ,ආරක්ෂා කරමින් උන්වහසේගේ රට,ජාතිය වෙනුවෙන් කරන්නේ විශාල කැපකිරීමක් බව ඇත්ත. හරිහමන් දාන වේලක්වත් දෙන්න දායක පිරිසක් නැති පළාතක උන්වහසේ එහි විසීමද දුෂ්කර ව්‍යායාමයක්. ඒ ගැන ගැටළුවක් නැහැ. අප කවුරුත් ඒ කැපවීම ප්‍රසංසාත්මකව අගය කරනවා. නමුත් සමස්තයක් ලෙස මැදහත්ව බලන බොහෝ බෞද්ධයින්ගේ අප්‍රසාදයට ලක්වෙමින්, ජාත්‍යන්තර මට්ටමින්ද බෞද්ධ භික්ෂූව අපකීර්තියට ලක්කරමින් කරන මෙම මැදිහත්වීමට වඩා කිසියම් සංයමයකින් සිංහල බෞද්ධයන්ගේද පැහැදීමක් ඇතිවන ආකාරයෙන් ගැටළු විසදාගැනීමට පෙලඹෙන්නේ නම් මීට වඩා යහපත් නොවේද?. සිංහල බෞද්ධයන් නැති වැඩිමනක් මුස්ලිම් හා දෙමළ ජනකොටස්වල ආධිපත්‍ය තිබෙන මෙම ප්‍රදේශයේ විසීම යෝගාශ්‍රම මුනිවර චර්යාවකින් නොහැකි බවද අපි දනිමු. එහෙත් ඒ පෞරුෂය රදාගත යුත්තේ කුණුහරුප කියමින් භික්ෂු ප්‍රතිරූපයද පරදවා ගනිමින් නොවේ.
රට, දැය,සමය වෙනුවෙන් අභීතව හඬ නැගූ යතිවර පරමාදර්ශ අපට කොතෙකුත් ඇතත් උන්වහසේලාට තිබුනේ සුමනරත්න හිමියන්ට මුහුණ පාන්නට වී තිබෙන සමාජ පසුබිම නොවේ. එම නිසා අපේ බෞද්ධ ජනතාවද උන්වහන්සේ දෙස බැලිය යුත්තේ අතීත භික්ෂුන්ට සාපේක්ෂව නොවේ. නමුත් මීට සමාන පසුබිමක විවිධ තර්ජනයන්ට මුහුණ දෙමින් මායිම් ගම්මාන වල සිංහල ජනයා පදිංචි කරමින් ඔවුන් රැකබලාගත් තවත් භික්ෂුවක් ලෙස දිඹුලාගල නාහිමියන් හදුන්වා දිය හැකියි. උන්වහන්සේ වෙඩිතබා අපවත් කරවන තෙක්ම අදීන භික්ෂු ප්‍රතිමුතියක් සේ සිංහ සෛයයාවකින් සිටියේ සුමනරත්න හිමියන් සේ ප්‍රචණ්ඩ ආවේගකාරී ස්වරූපයකින් ප්‍රශ්න වලට අභිමුඛ වෙමින් නොවේ. සුමනරත්න හිමියන්ගේ ජාතික හැගීමත් මංගලාරාමය මුල් කරගෙන කැරෙන සමාජීය කාර්යභාර්යත් කිසිවිටක අපි අවප්‍රමාණ නොකරමු. එහෙත් ක්‍ෂණික කෝපයෙන් ආවේශ වෙමින් භික්ෂුත්වය පවා අභියෝගයට ලක් කරමින් කරන මේ මැදිහත්වීමෙන් වන සේවයට වඩා පොදුවේ අපට වන හානිය වැඩියි. බෞද්ධ විරෝධීන් විසින් ලෝකය පුරා අන්තර්ජාලය ඔස්සේ මෙම වීඩියෝ සංසරණය කරවමින් බෙදන පණිවුඩය අපට යහපත් එකක් නොවන බව උන්වහන්සේටත් නොතේරෙන්න විදිහක් නැහැ. මේ අඩුව හදා ගැනීමට සමස්ත බෞද්ධයන්ද උන්වහන්සේට බලකළ යුතුයි.
රත්තනදෙණියේ මේධානන්ද හිමි
