ලංකාව බංකොලොත් වූ බව ලෝකයට අනාවරණය කලේ 2022 අප්‍රේල් 12 වන දාය. මහබැංකු අධිපති නන්දලාල් වීරසිංහ සහ මුදල් අමාත්‍යාංශ ලේකම් මහින්ද සිරිවර්ධන යන මහත්වරුන් විසින් දෙස් විදෙස් මාධ්‍ය කරුවන් ඉදිරියේ ප්‍රවෘත්ති සාකච්ඡාවක් පවත්වා එම පුවත නිවේදනය කිරීමෙන් පසු ලෝකයේ කිසිදු රටක් හෝ ආයතනයක් ලංකාවට ණය ලබා දීමට ඉදිරිපත් නොවීය. බංකොලොත් රටකට ණය දෙන්නට ඔවුන්ට පිස්සුවක් තිබිය නොහැක.
රනිල් වික්‍රමසිංහ අනුප්‍රාප්තික ජනාධිපති වරයා හැටියට පත්වීමෙන් පසු ඔහුගේ ආර්ථික න්‍යාය “රනිලානොමික්ස්” (Ranilanomics) ක්‍රියාත්මක කිරීම තුල විශේෂයෙන්ම නාගරික මැද පංතියේ ජනයා තුල යම් බලාපොරොත්තුවක් ඇති වූයේ දින කිහිපයක් ඇතුලත තෙල් පෝලීම්, ගෑස් පෝලිම් නැති වී, පැය 24 පුරාම විදුලිය ලැබීම වැනි රෝග ලක්ෂණ කිහිපයක් සුව වීමත් සමගය. විදේශ ණය නොගෙවා හෝ ඉහත සේවා ලබා දෙන්නේ නම් නාගරික සමහර ජනයාට කම් නැත. ඔවුන්ගේ සුවදායි ජීවන රටාවට බාධාවක් නොවන තාක් ණය බර, උද්ධමනය, ණය ප්‍රතිව්‍යුහගතකරණය වැනි බර මාතෘකා ඔවුන්ට අදාළ නැත. එහෙත් කවදා හෝ මේ සියළු ණය ගෙවීමට සිදුවන්නේ රටේ පුරවැසියන් හැටියට ඔවුන්ද ඇතුළුව අප සියළු දෙනාටම බව අමතක නොකල යුතුය. රෝග ලක්ෂණ සුව කිරීමට රනිල් වික්‍රමසිංහ ජනාධිපති වරයා යම් සමත් කමක් දක්වා ඇත. එහෙත් ඔහු රෝගය සුව කරන්නට උස්සාහ ගන්නා බවක් නොපෙනේ. ඔහුට IMF බෙහෙත් වට්ටෝරුව හැර වෙනත් වට්ටෝරුවක් නැත. රෝගය සුව වන්නට නම් ණය ගෙවිය යුතුය. ණය ගෙවීම පැහැර හැර මේ වනවිට මාස 16ක් ගත වී ඇත. මෙම කාලය තුල ගෙවීමට තිබූ විදේශ ණය ඩොලර් බිලියන 5-6 අතර ප්‍රමාණයක් මෙතෙක් ගෙවා නොමැත. තවත් වසර 30 ක් වත් සෑම වසරකම ඩොලර් බිලියන 5-6 අතර ප්‍රමාණයක් ගෙවීමට තිබෙන බව බොහෝ පුරවැසියන්ට අවබෝධයක් නොමැත.
රට බංකොලොත් බව නිවේදනය කිරීමට හේතුව විදේශ ණය ගෙවීමට සහ ආනයන වියදම් පියවා ගැනීමට ප්‍රමාණවත් තරම් ඩොලර් සංචිත මහබැංකුව සතුව නොතිබීමයි. 2021 මැයි මාසය වන විට මහබැංකුවේ විදේශ සංචිත ඩොලර් මිලියන -175 ක සෘන ශේෂයක් ගෙන තිබුණි. ඉන් පසු සෑම මසකම එක දිගට පිරිහී 2022 මැයි මාසය වන විට විදේශ සංචිත හිඟය සෘන ඩොලර් බිලියන -5.5 ක් හෙවත් රුපියල් බිලියන 1980 ක් පමණ වී ඇත. වැඩි විස්තර සඳහා;
Sri Lanka’s new government: Be warned of the empty treasury and negative foreign reserves
එසේනම් රජය මේ මොහොතේ කල යුත්තේ කුමක්ද? රටට ඩොලර් ලැබෙන සීමිත මාර්ග කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමුකිරීම සහ ඒවා සඳහා ප්‍රමුඛතාව ලබා දී හැකි තාක් රටට ඩොලර් එකතු කරගැනීම තුල සංචිත ගොඩනගා ගැනීම නොවේද ? එහෙත්, ඔවුන් එසේ කරන බවක් පේන්නට නැත. පසුගිය මාසයේ මහබැංකුව විසින් නිකුත් කල ජූනි මාසයට අදාළ දත්ත පිරික්ෂීමේදි රෝගය උත්සන්න වන බව පේන්නට ඇත. (External Sector Performance -June 2023, Economic Research Dept., CBSL issued on 31 July)
ලංකාවට වැඩි ඩොලර් ආදායමක් ලැබෙන එක් ප්‍රධාන අංශයක් වන්නේ විදේශ වෙළඳාමයි. 2023 ජනවාරි සිට ජුනි දක්වා පළමු මාස හය 2022 එම කාල සීමාව සමග සැසඳීමේදී භාණ්ඩ අපනයන ආදායම -10.0% කින් කඩා වැටී ඇත (Merchandise Exports). 2022-2023 ජනවාරි සිට ජුනි දක්වා මාස හයක කාලය තුල අපනයන ආදායම පිළිවෙලින් අමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 6,522 සිට 5,871 දක්වා අඩු වී ඇත. එමෙන්ම, 2023 ජුනි මාසය පමණක් ගත් විට (ඩොලර් මිලියන 1,005) එය තවත් පිරිහී ඇත. 2022 ජුනි මාසයට සාපේක්ෂව (ඩොලර් මිලියන 1,249) -19.5% කින් අපනයන ආදායම කඩා වැටී ඇති අතර එය නොසලකා හැරිය හැකි අගයක් නොවන බව අප අවබෝධ කරගත යුතු ය. 2023 ජූලි මාසයේ එය තවත් පහළ යෑමට ඉඩ ඇත. එහෙත් රජය කියන්නේ දැන් රට ආර්ථික අර්බුදයෙන් මිදෙමින් හරි පීල්ලේ යන බවකි. එසේනම් රට තව තවත් බංකොලොත් වෙමින් යන්නේ ඇයි ?
2022 පළමු මාස 6 ට සාපේක්ෂව 2023 පළමු මාස 06 තුල අපනයන කඩාවැටීම එක් එක් අංශ වශයෙන් සැලකුව හොත්, කර්මාන්ත අංශයේ ඇඟලුම් -18.2% කින්ද, රබර් ආශ්‍රිත නිෂ්පාදන අපනයන -12.3% කින්ද, පෙට්ට්‍රෝලියම් නිෂ්පාදන -28.4% කින්ද වගේම තවත් එවැනි නිෂ්පාදන රාශියක් සැලකිය යුතු මට්ටමින් කඩා වැටී ඇත. යම් නිෂ්පාදන සුළු වශයෙන් වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරන බවද කිව යුතුය . කෘෂිකර්ම අංශය ගත හොත්, රබර් අපනයනය -26.2% කින්ද, පොල් අපනයන -25.4%, සුළු අපනයන භෝග -4.6% කින්ද, මාලු අපනයනය -6.9% කින්ද කඩා වැටී ඇත. තේ අපනයන ආදායම පමණක් පසුගිය මාස හය තුල 10.6% ක වර්ධනයක් ලඟා කරගෙන ඇත . ඒ වගේම ඛනිජ සම්පත් අපනයනය -30.4% කින් කඩා වැටී තිබීම අවධානය යොමු කල යුතු කරුණකි. මේවා සියල්ල සලකා බැලීමේදී ඔබට හැඟෙන්නේ කුමක් ද? මේ පාලකයන්ට අර්බුදයෙන් ගැලවීම සඳහා කිසිදු පැහැදිලි වැඩපිළිවෙළක් නැති බව නොවේද ?
අපනයන ආදායම අඩු වූවත් ආනයන වියදම ජුනි මාසයේ යම් ප්‍රමාණයකින් ඉහළ ගොස් ඇත. 2022 ජුනි මාසයේ ආනයන වියදම ඩොලර් මිලියන 1,226 ක් වන විට 2023 ජුනි මස එය ඩොලර් මිලියන 1,369 දක්වා 11.6% කින් ඉහළ ගොස් ඇත.
ආර්ථික දත්ත සියල්ල ලබා ගැනීමට වාර්තාව බලන්න.
[doc id=30219]
රජය විශ්වාසය තබා ඇත්තේ විදේශ ශ්‍රමික ප්‍රේශන සහ සංචාරක ආදායම කෙරෙහි පමණි. මන්ද ඒ සඳහා රජයට කිසිදු විශේෂ යමක් කිරීමට නැත. ඒ අංශ දෙකේ පමණක් යම් සැලකිය යුතු වර්ධනයක් 2023 පළමු මාස 6 තුල පෙන්නුම් කරයි. එහෙත්, ඉන් ලැබෙන ආදායම මත පමණක් යැපීම ප්‍රමාණවත් ද? සැප්තැම්බර් මාසය වන විට සංචාරක පැමිණීම විශාල වශයෙන් අඩු වනු ඇත (Off Season). ඒ තුල රජයේ ඩොලර් ආදායම තවත් අඩුවීම නොවැළැක්විය හැකි ය. එසේනම් විකල්ප ආදායම් මාර්ග මොනවාද ? රජයට එවැනි වැඩපිළිවෙළක් නැත .
රනිල් වික්‍රමසිංහ අනුප්‍රාප්තික ජනාධිපති වරයා ආණ්ඩුව භාර ගෙන මේ වන විට මාස 16 ක් සම්පූර්ණ කොට ඇත. එම කාලය තුල ඉන්ධන ගෑස් පෝලිම් නොදැකීම හැර වෙනත් ප්‍රගතියක් ඔබට දකින්නට තිබෙනවා ද ? රට පැවති තත්වයෙන් තවත් පහළට වැටී ඇත. ඊට ප්‍රධාන හේතුව මෙම පාලකයන්ගේ ආර්ථික කළමනාකරණයේ තිබෙන දුර්වලතාවයයි. ප්‍රමුඛතා හඳුනා නොගැනීමයි. තවත් මාස කිහිපයක් මේ අන්දමට ගමන් කල හොත් අපට කීමට වන්නේ Ranil+No+Economics කියාය. රටේ බහුතර ජනතාවට මෙම යථාර්ථය අවබෝධ කරගැනීමට අවශ්‍ය ණැන නුවණ ඉක්මනින්ම පහළ වේවා.
ශාන්ත ජයරත්න
ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන පරිපාලන ආයතනයේ හිටපු ජ්‍යෙෂ්ඨ උපදේශක
30.08.2023
