Published on: Nov 29, 2019- 2019 ජනාධිපතිවරණයට පෙර 15% ක වැට් බදු ආදයම ලෙස රජයට ලැබීමට නියමිත ව තිබු ලංකා රුපියල් බිලියන 530 ආදයම නව අගමැතිවරයා වන මහින්ද රාජපක්ෂ විසින් PAYE tax,කෘෂිකාර්මික බදු, සන්නිවේදන බදු අඩු කිරීමට ගත් තීරණය සමඟ අහිමි වී යන බව ලංකාවේ ප්‍රධාන ව්‍යාපාර 100ක හිමිකරුවන් වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් කල බදු අධුකිරිම හා රටේ ආර්ථික අර්බුදය යනුවෙන් සකස්කල වාර්තාව හරහා අනාවරණය කර තිබේ.(නෛතික ගැටලු හේතුවෙන් අදාල ආයතනය අනාවරණය කල නොහැක.)
මෙය පාරිභෝගික පරිභෝජනය ඉහළ දැමීම මගින් ලංකාවේ දළ දේශිය නිෂ්පාදනයට කෙටි එන්නතක් ලෙස සැළකිය හැකිය.නමුත් ලංකාවේ දීර්ඝකාලීන ආර්ථිකයට මෙය එතරම් සුභ දෙයක් නොවනු ඇත. ලංකාව දිගු කාලයක් පුරා දේශිය ආදයම හා ලංකාවේ දළ දේශිය නිෂ්පාදනය සමඟ අරගල කරන ආර්ථිකයක් හිමි රටකි. 2016 දි වැට් බදු ඉහළ දැමීමත් සමඟ පරිභෝජන වියදම ඉහළ ගියද එය ලංකාවේ පැවති අයවැය පරතරය පියවීමට සමත් විය.
නමුත් මෙය තවමත් පැහැදිළි කප්පාදුවක් නොවේ. මෙය තවමත් ගැසට් පත්‍රයකින් හෝ පාර්ලිමේන්තුවේ දි සම්මත වීමකින් හෝ සනාථ වී නොමැත. මෙහි ප්‍රභවයට ඇති එකම සාධකය වන්නේ කැබිනට් මාධ්‍ය හමුවේදි කැබිනට් ප්‍රකාශකවරයගේ ප්‍රකාශය පමණි.
මෙය මණ්ඩලය හරහා ක්‍රියාත්මක වන උත්තේජනයක් ලෙස සැළකිය හැකිය. මෙය දිගුකාලිනව පවත්වා ගෙන යාම ගැන අවධානය යොමුකළහොත් 2020 දක්වා ක්‍රියාත්මක වන ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ වාරික පිළිබඳව අවධානය යොමු කළ යුතු බවද එම වාර්තා පෙන්වා දෙනවා.
මෙහි මධ්‍යකාලින අභියෝද දැකිය හැකිය. විශේෂයෙන්ම අරමුදල් සම්බන්ධයෙන් ගැටළු පැන නැගිය හැකිය. එසේම ශ්‍රි ලංකා මහ බැංකුවේ පොලි වියදම් ඉහළ යාම හා පොලි ප්‍රතිශත ඉහළ යාම සිදුවිය හැකිය. මෙය හුදෙක් මහමැතිවරණය අරමුණ කරගත් වැඩ පිළිවෙළක් පමණි.
බදු අධුකිරිම හා රටේ ආර්ථික අර්බුදය(ඉංග්‍රීසි නොදන්නා වහල්ලුන්ට අදාල නොවේ)
වැට් බද්ද පහත යාමත්, NTB බදු පහත යාමත් නිසා මත්පැන් මිල අනිවාර්යයෙන්ම පහල යනු ඇත. ඒ කෙසේවෙතත් දැඩි මුල්‍ය තත්වයන් යටතේ ‘පව්’ ව්‍යාපා’ වලට රජය අතහිත දෙනු ඇතැයි අපි අපේක්ෂා නොකරමු. එබැවින් මත්පැන් මිල ඉහළ යාම වක්‍ර බදු පැනවීම මගින් ඉහළ දමනු ඇතැයි ද බලාපොරොත්තු වෙමු.
බියර් මිල පහළ යාම නිසා පසුගිය අවුරුදු 2-3 කාලය තුළ අනෙකුත් මත්පැන් භාවිතය 11%කින් පහත වැටුණි. එසේම සුරාබදු ගාස්තු ඉහළ යාම හේතුවෙන් මත්පැන් මිල ඉහළ යාම නීති විරෝධී වෙළඳපොල අතිශයින් ජනප්‍රිය වීමට හේතු විය.
